Ik vraag me wel eens af of er nog wel eens (professionele) fotografen geraadpleegd worden bij het ontwikkelen van een nieuwe fotocamera. Naar de specificaties van de meeste camera's te oordelen worden deze vooral "bedacht" door de afdeling marketing. Een voorbeeld daarvan is mogelijkheid van HDR: Hyper Dynamic Range
Bij HDR creeëren we een foto met een meest passende belichting door het hele lichtbereik. Daarmee bedoel ik dat er tekening is in de diepste schaduwen terwijl er ook contrast en kleur is in de hoogste lichten. Normaal gesproken kan dit niet omdat een juiste belichting van de schaduwpartijen automatisch een compromis betekent voor de hoge lichten. De sluiter gaat immers maar één keer open. Een foto met HDR kan dan ook niet; het is een trucje dat gebruikt maak van een ander trucje dat we "Bracketing" noemen. Bracketing is dat, als je de juiste belichting niet precies kunt inschatten, je een aantal foto's maakt met kleine verschillen in de belichting zodat je achteraf de beste keuze kunt maken. Het trucje van HDR is dat je deze verschillend belichte foto's samenvoegt waarbij je van elke foto het best belichte deel gebruikt.
Of HDR nut heeft is een vraag die moeilijker te beantwoorden is. Ik denk dat HDR vooral berust op een misverstand. Dat misvertand is dat voor de oppervlakkige beschouwer het menselijk oog veel meer dynamiek, oplossend vermogen, heeft dan een fotocamera. Op zich geen vreemde gedachte want welbeschouwd is dat ook zo. Het menselijk brein maakt op velerlei manieren gebruik van HDR. ons oog stuurt geen foto of video naar onze hersens, maar iets veel primitievers waarmee onze hersens een voorstelling kunnen maken. Die voorstelling komt vergaand overeen met wat we op een foto zien en daarmee is de cirkel rond. Wij zien met HDR dus waarom zouden we dat op een foto niet ook toepassen?
Daar zijn wat mij betreft twee redenen voor. De eerste is dat een foto geen weergave is van wat wij zien maar een weergave van iets dat er is waarbij wij vervolgens naar de weergave kijken. Dat is iets anders. Ik vergelijk het graag met de schilderijen van Rembrandt: De echtheid van de details in diens schilderijen is bedrieglijk en wordt veroorzaakt door de wijze waarop de beschouwer er naar kijkt. Je ziet dingen die er niet zijn. Je hersens vullen dingen in die je ogen niet kunnen waarnemen omdat ze simpelweg niet op het schilderij staan. Dat is een kwaliteit op zich en die gaat ook op voor goede foto's. De details die je op een foto ziet (meent te zien) hoeven er niet te zijn. Zolang er maar pixels zijn die door hun kleur en helderheid je hersenen prikkelen gebeurt het vanzelf.
Hetzelfde geldt voor de verhoging van de resolutie door steeds meer pixels op de sensor te prutsen. Deze behoefte is een gebed zonder eind. Mensen zien details namelijk helemaal niet met hun ogen maar met hun hersens. De details die wij zien in veren en haren komt doordat we weten hoe ze er uit zien omdat we ze op een ander manier en een andere keer beter hebben gezien. De eerste reden om geen HDR toe te passen is dus dat het niet nodig is omdat het niets toevoegt. De tweede reden is wat mij betreft dat het tegen de techniek van het fotograferen ingaat. Wat is het nut van het perfecte plaatje? Fotograferen gaat wat mij betreft nog altijd om de verbeelding, hoe dicht je ook tegen de reliteit aanschurkt. HDR is goed voor instructieboekjes maar doelloos voor mooie foto's.