Als Nederlander, ontwerper en liefhebber van auto's kan er eigenlijk maar één auto je favoriet zijn, en dat is de Volvo 480, die in Nederland werd ontworpen, ontwikkeld en gebouwd.

Volvo begon aan de ontwikkeling van de 480 in 1978. Het project werd geleid door Roger Holtback en Dan Werbin, en bestond uit de ontwikkeling van een compacte middenklasser met voorwielaandrijving. In het plan ging men uit van de uitwerking van drie modellen; een coupé ‘G13’,een sedan ‘G14’ en een hatchback ‘G15’. Er werd begonnen met de coupé omdat men hoopte met een “premium compact” een plekje te kunnen veroveren op de Amerikaanse markt. Vier ontwerpers werden aan het werk gezet, Bertone, Coggiola, de Nederlandse fabriek in Born (die de productie zou gaan verzorgen) en de fabriek in Goteborg. In 1982 was alleen het ontwerp van John de Vries uit het Limburgse team nog over. Toen de 480 op het punt stond gelanceerd te worden was het plan nog steeds om in dat eerste jaar zo’n 25.000 480’s op de Amerikaanse markt te brengen en dan nog zo’n 10,000 voor “de rest van de wereld (RdW zoals de Duisters dat zo leuk noemen)”.

Aangezien de koers van de Dollar in 1987 in elkaar stortte tot zo’n 70% van de waarde in 1982 bleek de prijs voor een 480 ineens veel te hoog. In plaats van 15.000 Dollar kwam de prijs voor een 480ES ineens boven de 20.000 te liggen. Wat er vervolgens gebeurde is gehuld in vage verhalen die verschillen aan de hand van standpunt en beschikbare informatie. Feit is dat de 480 niet naar Amerika ging en dat de verkoop geheel op de Europese markt moest worden gerealiseerd. De inschatting van 10.000 stuks klopte wel want in acht jaar productie zijn er uiteindelijk zo'n 80.000 gemaakt. Goede cijfers die de auto recht doen, maar ten opzichte van het plan kwamen ze er bij Volvo minstens 100.000 exemplaren aan tekort. Wat overbleef is een coupé die voorzien was van verschillende eigenschappen die gericht waren op Amerikaanse wensen en wetgeving.

Wat de 480 bijzonder maakt is dat de auto van voor tot achterkant “ontworpen” is in plaats van “vorm gegeven”; over ieder detail is nagedacht met betrekking tot zijn functionaliteit en gebruiksgemak. Een voorbeeld is het lichtje in het portierslot om in het donker het sleutelgat te kunnen vinden. Afstandsbediening was in die tijd ook al mogelijk, maar geen gemeengoed en op de 480 ook alleen als achterlijk dure optie verkrijgbaar. Een ander gemak is de achterruitwisser die automatisch gaat werken bij het inschakelen van de achteruitversnelling.

Een nadeel van al dat denkwerk is dat er ook oplossingen zijn bedacht die ingaan tegen conventies en daarom niet het gewenste effect hebben. De verstelling van de rugleuning, aan de voorkant van zitting, is ergonomisch heel slim, maar niemand zoekt op die plek. En dan zijn er subtiele oplossingen zoals de koplampsproeiers die zijn weggewerkt in de koplampunits en dus niet als pukkels op de bumper zitten. Maar sommige oplossingen zijn vreemd. Zo werkt het lichtsignaal via de verstralers als de verlichting uit is (en de lampen gesloten), maar via het grootlicht als de lampen wel geopend zijn. Dat is niet doordacht maar gewoon nodeloos ingewikkeld

Bij Volvo is dit besef ook doorgedrongen want de tweede generatie (vanaf modeljaar 93) is een stuk eenvoudiger uitgevoerd. Ik heb zowel met de oude (code U9) als de nieuwe (E2) honderdduizend kilometer gereden en de keuze is gerechtvaardigd. Een airbag en tractiecontrole bieden me veel meer dan, bijvoorbeeld, lampjes in de gordelhouders, maar aan de andere kant gaven al die kleine doordachte details de auto ook een zekere chique die de latere 480’s niet meer hebben. 480’s worden door hun berijders vaak vervloekt, en terecht, want wij mogen dan graag grappen maken over de elektra van Italiaanse auto’s, maar sinds de komst van de 480 weten we dat we er zelf ook wat van kunnen. Er is regelmatig iets dat niet werkt vanwege een slecht contact. In 1995 moest de 480 helaas het veld ruimen voor de Mitsubishi SpaceStar. Daarmee is wat mij betreft de opkomst en ondergang van de moderne Nederlandse autoindustrie wel gemarkeerd: één uitzonderlijke auto.

Wie meer wil weten over de Volvo 480 kijkt even op de site van de club